Stratumseind Living Lab
Het Stratumseind in Eindhoven wordt gekoppeld aan een ‘Living Lab’. Een uniek onderzoeks- en meetinstrument om het uitgaansgebied veiliger, levendiger en aantrekkelijker te maken. Een van de meest opvallende elementen van dit Living Lab is de toepassing van licht. Philips en de TU Eindhoven gaan kijken of ze met variaties in kleur en lichtintensiteit invloed kunnen uitoefenen op het publiek in de 250 meter lange stapstraat. Brainport Regio Eindhoven is hiermee de eerste in de wereld dat een dergelijk onderzoek in de openbare ruimte uitvoert.
Het Living Lab is in feite een meetinstrument in ontwikkeling. Het is een reeks experimenten waaraan ruim twintig onderzoeksinstellingen en andere belanghebbende partijen komende vier jaar deelnemen. Zij gaan ieder afzonderlijk aan de slag met de data die worden verzameld. Uit de dwarsverbanden die zo ontstaan, moet een complete strategie ontstaan om ieder weekeinde tien- tot vijftienduizend bezoekers in goede banen te leiden.
Met behulp van sensoren, camera’s en andere meetinstrumenten worden gegevens over het uitgaanspubliek verzameld die niet privacy gevoelig zijn. Andere invloedrijke data zoals het weer, geluidsniveau, het aantal bezoekers, berichten op twitter en Facebook en de bezettingsgraad van parkeergarages worden eveneens verzameld en geanalyseerd. Vrijwel alles in ‘real time’. Het is zelfs mogelijk om de herkomst van de cafégangers te herleiden met behulp van data die providers als Vodafone afstaan. “Het gaat dan om percentages en zeker niet om individuele namen”, bezweert Tinus Kanters. De projectleider van ‘Living Lab’ heeft de Universiteit van Tilburg aan zijn zijde om te toetsen of geen van de experimenten de privacy van burgers zou schaden.
Het centrum van Living Lab is fysiek ondergebracht in De Oude Rechtbank aan het Stratumseind. Op de eerste etage staan een aantal beeldschermen, computers en laptops waar alle data direct af te lezen zijn. Na diepgaande analyse van deze gegevens hoopt de gemeente Eindhoven straks het Stratumseind niet alleen ’s avonds veiliger, maar overdag ook levendiger en aantrekkelijker te maken. Omdat de straat voornamelijk café’s telt, is het buiten de horecatijden nu vrij stil.
Op de bestaande lantaarnpalen komen armaturen met led-verlichting. Door de lampen te variëren in intensiteit, kleur, plaatsing en dynamiek hopen onderzoekers van het ILI (Intelligent Lighting Institute) van de TU Eindhoven te achterhalen of ze de stemming, oriëntatie, aandacht en het zelfbewustzijn van de bezoekers aan Stratumseind kunnen beïnvloeden. “In het laboratorium hebben we aangetoond dat het mogelijk is, maar in een openbare straat weten we dat nog niet”, vertelt Yvonne de Kort, projectleider van ILI. Zij hoopt met haar project ‘De-escalate’ de stemming op straat positief te beïnvloeden waardoor agressie wordt ingedamd. De Kort: “De combinatie van laboratorium onderzoek met Living Lab garandeert dat we zowel wetenschappelijke gedegen, als maatschappelijk onderzoek kunnen doen in het domein van mentale gezondheid en dat van openbare veiligheid. En natuurlijk proberen we niet alleen curatief, maar ook preventief licht in te zetten om escalaties te voorkomen.”
Voor Philips, dat de lichtarmaturen eind maart gaat installeren, is het niet de eerste keer dat het onderzoek doet naar de effecten van licht op de openbare ruimte. Maar volgens Floriaan Tasche, directeur Openbare Verlichting Philips, wordt nu wel voor het eerst, samen met ILI, specifiek naar het gebruik van kleuren wordt gekeken. “Met de uitkomsten kunnen we het juiste lichtscenario, zowel reactief als preventief, inzetten voor een veiligere en betere uitgaansbeleving. Hier in Eindhoven doen we ervaring op zodat gemeenten in heel Nederland en mogelijk de rest van de wereld veilige en gezellige horecagebieden kunnen maken.”
Yasin Torunoglu, wethouder gemeente Eindhoven, heeft goede hoop dat Living Lab een positieve verandering in gang zet. “Het Stratumseind moet van hufterproof naar gastvrij”, zo omschrijft hij het gemeenteproject ‘Stratumeind 2.0’. Torunoglu ziet het Living Lab als een mooi voorbeeld hoe binnen de Brainport Regio Eindhoven alle partijen samenwerken om tot een goed resultaat te komen. “Hier wordt iedereen beter van.”