Steden experimenteren met slimme camera’s die alarm slaan bij geweld

Uit onderzoek van RTL Nieuws blijkt dat steden experimenteren met camera’s die extra software bevatten die misdrijven moet herkennen. Gemeenten hebben vooral interesse in ‘slimme’ camera’s die geweld moeten herkennen. Maar die lijken ook aan te slaan op onschuldige bewegingen, zoals spelende kinderen. Het is daarom nog niet duidelijk welke winst gemeenten en politie er daadwerkelijk mee behalen.

In onder meer Almere, Amsterdam, Rotterdam en Sittard-Geleen lopen proeven – of zijn in voorbereiding – met ‘slim’ cameratoezicht. Aan de camera’s is software toegevoegd die bewegingen analyseert. Zo krijgen toezichthouders van de politie of gemeente een melding bij verdacht of ongewenst gedrag. Het gaat vooral om geweldsdetectie. De politie Den Haag gebruikt die software al een aantal jaar en is enthousiast. In de toezichtruimte van de politie-eenheid kijken observanten in diensten van negen uur naar pleinen, winkelstraten en kruispunten in Alphen aan den Rijn, Den Haag, Leiden en Zoetermeer.

Grote steden testen geweldsdetectie

Sinds 2020 werkt de politie Den Haag werkt met software die geweld herkent. Deze software wordt geleverd door het Utrechtse bedrijf Oddity.ai. Het enthousiasme in Den Haag heeft ertoe geleid dat de gemeente en politie Rotterdam de software sinds een aantal weken testen. De proef duurt drie maanden. De geweldsdetectie zal vooral getest worden in het centrum en Rotterdam-Zuid, laat een woordvoerder van de gemeente weten. De software draait op maximaal 25 camera’s: de hoeveelheid en welke camera’s kan wisselen.

Ook Amsterdam bereidt een proef met Oddity voor. Dat project bevindt zich in een vroeg stadium: de gemeente kijkt eerst of de inzet aan de wet én interne regels van de gemeente voldoet. Als de juridische check klaar is, wil Amsterdam ook toetsen of de software doet wat die belooft.

‘Slimme’ camera’s, mag dat zomaar?

Gemeenten mogen camera’s ophangen om de veiligheid op straat te handhaven. Er bestaan geen specifieke regels die gaan gelden zodra die camera’s met extra software worden uitgerust. Wel is het noodzakelijk dat de burgemeesters dan opnieuw beoordelen waarom cameratoezicht noodzakelijk is, laat de toezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens weten. Daarbij is afgesproken dat de beelden maximaal 28 dagen bewaard mogen worden, behalve als de politie ze nodig blijkt te hebben voor een onderzoek. De politie mag ze niet zomaar voor andere dingen gebruiken. Zo wilde de eenheid Den Haag de beelden van geweldsincidenten aanleveren aan Oddity, zodat die daar zijn algoritme mee kon trainen. Dat kon niet doorgaan omdat er juridisch (nog) geen akkoord voor is.

Onterechte meldingen

Helaas blijkt uit de cijfers dat de software in de praktijk vaker aanslaat op andere dingen dan geweld. Sinds een jaar loopt er in de Limburgse gemeente een proef met Oddity: twee camera’s in Geleen en acht in Sittard-Centrum zijn met de software uitgerust. In een periode van ruim vier maanden zag Oddity 34 geweldsincidenten. Ook sloeg de software 96 keer aan op bijvoorbeeld spelende kinderen, stoeiende mensen en boksbewegingen in de lucht: acties die het algoritme onterecht herkent als geweld.

Daar bovenop ging het alarm twee keer zo vaak af om meldingen die helemaal niet in de buurt kwamen van geweld of iets wat daarop lijkt: 260 in die periode. Toch is dat voor de gemeente Sittard-Geleen geen directe belemmering. Dit jaar vindt het tweede deel van het experiment plaats. Die is bedoeld om erachter te komen of de observanten écht wat aan de meldingen hebben.

Aanpassen aan ‘normaal gedrag’ 

Naast de vraag of technologie de oplossing biedt, vindt onderzoeker Karstens ook dat gemeenten moeten nadenken over de minder zichtbare gevolgen. “Is het fijn om rond te lopen door een straat met allemaal apparatuur die elke stap die je neemt opneemt én analyseert?”, vraagt hij zich af. “Het kan het gedrag van mensen aanpassen, omdat zij ‘normaal gedrag’ willen vertonen. Hoe ver willen we daarin gaan?”

Klik hier om het volledige nieuwsbericht over het experimenteren met slimme camera’s in Nederlandse steden.

Source: RTL nieuws