Publieke waarden in het aanbestedingsproces
In onze steden gebruiken gemeenten smart city technologiëen als beeldherkenningstechnologie (computer vision) en kunstmatige intelligentie (AI) om de publieke ruimte efficiënter in te richten en de levenskwaliteit van bewoners te vergroten. Deze technologieën worden veelal ingekocht en ontwikkeld middels aanbestedingen: een opdracht voor bijvoorbeeld toekomstige leveringen, diensten of werken. Deze opdracht wordt bekendgemaakt door de opdrachtgever, bijvoorbeeld de gemeente, zodat bedrijven en organisaties zich op de opdracht kunnen inschrijven.
Momenteel zijn aanbestedingen van de overheid vooral gericht op samenwerking met de markt. Bewoners zijn niet of nauwelijks betrokken in het proces, terwijl er tijdens de ontwikkeling van smart city technologieën veel ethische keuzes worden gemaakt. Het aanbestedingsproces biedt kansen voor een constructieve samenwerking tussen overheid en maatschappij; een publiek-civiele samenwerking. Door het aanbestedingsproces op een andere manier in te richten, kunnen gemeenten publieke waarden beter borgen in innovatieve oplossingen voor de stad. Waag visualiseerde een aanbestedingsproces met touchpoints waarop gemeenten burgers kunnen betrekken.
Aanbestedingsproces op basis van publieke waarden
Waag’s visualisatie van het aanbestedingsproces is gebaseerd op het inkoopproces volgens PIANOo, Expertisecentrum Aanbesteden van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). PIANOo deelt het aanbestedingsproces op in drie fases: het voorbereiden van de opdracht, het doorlopen van de aanbestedingsprocedure en het uitvoeren van de opdracht. Aan de hand van die fases heeft Waag verschillende momenten geïdentificeerd voor het expliciteren van publieke waarden door bewoners te betrekken. Het betrekken van bewoners kan op verschillende manieren, denk aan onafhankelijke experts, panels, maatschappelijke initiatieven, een raad of ethische commissie, of door in gesprek te gaan met de volksvertegenwoordiging (Waag, 2024).
De tijdlijn Publieke waarden in het aanbestedingsproces geeft weer op welke momenten in het aanbestedingsproces de gemeente (of andere opdrachtgever) burgers kan betrekken. Voorbeelden hiervan zijn het integreren van een voor- en een natraject of een doorlopende evaluatie van het proces waarbij de opdrachtgever burgers betrekt. Op de tijdlijn worden deze touchpoints beschreven en worden tools en best practices gedeeld.
Lees het volledige artikel HIER
Bron: Waag futurelab
Photo credits: ModernNomads